โครงการ “บริหารจัดการน้ำด้วยฝายชะลอน้ำ เพื่อคนในชุมชนชากตะไคร้ - เนินโพธิ์” เป็นกิจกรรมภายใต้การฝึกประสบการณ์วิชาชีพของนักศึกษาสาขาการพัฒนาชุมชน มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี ที่มุ่งเน้นการพัฒนาและแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำในพื้นที่จริง พร้อมกับเสริมสร้างบทเรียนด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การมีส่วนร่วมของชุมชน และการพัฒนาศักยภาพของนักศึกษา

กระบวนการดำเนินงานเริ่มต้นจากการศึกษาพื้นที่จริงในตำบลวังหว้า จังหวัดระยอง ซึ่งเป็นชุมชนต้นแบบที่มีระบบจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ นักศึกษาได้พูดคุยกับผู้นำชุมชน และกลุ่มผู้ใช้น้ำเพื่อเก็บข้อมูลปัญหาและความต้องการ ก่อนจะลงสำรวจแหล่งน้ำ และกำหนดจุดที่เหมาะสมในการสร้างฝายชะลอน้ำ

การดำเนินงานถูกวางแผนเป็นขั้นตอน โดยแบ่งหน้าที่อย่างชัดเจนทั้งการทำแผนที่ สำรวจเส้นทางน้ำ ออกแบบฝาย คำนวณวัสดุ และจัดทำเอกสารประกอบโครงการ ฝายที่สร้างขึ้นใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น เช่น กระสอบทราย ไม้ไผ่ เสาพริกไทย และได้รับความร่วมมืออย่างดีจากชาวบ้านในพื้นที่ ทั้งในด้านแรงงาน พื้นที่ และอุปกรณ์

แม้จะพบอุปสรรคหลายประการ เช่น สภาพอากาศไม่อำนวย กระสอบทรายเสื่อมสภาพ และแรงงานไม่เพียงพอ แต่นักศึกษาและชาวบ้านต่างร่วมมือร่วมใจกันแก้ไขจนสามารถดำเนินโครงการให้สำเร็จลุล่วงได้ โดยมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการในวันที่ 16 มิถุนายน 2567 ได้รับเกียรติจากผู้นำท้องถิ่นและชาวบ้านมาร่วมแสดงความยินดี

ผลลัพธ์ของโครงการนี้ไม่ใช่เพียงการสร้างฝายชะลอน้ำเพื่อกักเก็บน้ำในฤดูแล้งเท่านั้น แต่ยังเป็นเวทีเรียนรู้ร่วมกันระหว่างนักศึกษาและชุมชน ช่วยให้นักศึกษาได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง รู้จักการวางแผน การบริหารจัดการ การทำงานเป็นทีม และการมีจิตสำนึกต่อการพัฒนาชุมชน ขณะเดียวกันชาวบ้านก็ได้เรียนรู้วิธีการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน เกิดความตระหนักในคุณค่าของน้ำ และพร้อมที่จะดูแลฝายแห่งนี้ต่อไปในระยะยาว

โครงการนี้จึงเป็นแบบอย่างที่ดีของการนำองค์ความรู้จากสถาบันการศึกษาไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่จริง เปิดโอกาสทางการศึกษาให้กับนักศึกษาและชุมชนไปพร้อมกัน สร้างความยั่งยืนทั้งด้านทรัพยากรและความสัมพันธ์ของคนในพื้นที่อย่างแท้จริง